تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در ایجاد زمین¬لغزش¬ با استفاده از شبکه عصبی و GIS (تجریش-تهران)

سیروس فخری¹ عسل فلک² زینب مخیری³ آنوش کرمی⁴ آرش شادپور⁵

1) استادیار رتبه 30 دانشگاه علوم تحقیقات . رشته ژئومورفولوژی
2) دانشجو دکتری رشته اقلیم شناسی (آب و هوا
3) دانشجو دکتری رشته اقلیم شناسی (آب و هوا شناسی)zeynab.mokhayeri.com
4) دانشجو دکتری رشته اقلیم شناسی (آب و هوا
5) دانشجو دکتری رشته اقلیم شناسی (آب و هوا شناسی)arash.shadpoor.com

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی تحقیقات در عمران، معماری، شهرسازی و محیط زیست پایدار(2cauem.com)
چکیده :
در پژوهش حاضر پهنه¬بندي خطر زمین¬لغزش در منطقه شمالی تهران با کمک ابزارهای سنجش از دور، شبکه عصبی، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نسبت فراوانی در محیط نرم¬افزار ArcGIS انجام شده است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ژئومورفولوژیکی مؤثر در ایجاد پدیده زمین¬لغزش و تعیین مناطق دارای پتانسیل زمین¬لغزش در منطقه مورد مطالعه بود. روش تحقیق در این پژوهش به¬صورت توصیفی-تحلیلی و میدانی بود. در این تحقیق پس از بررسی‌های میدانی 9 فاکتور به¬عنوان عوامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش¬های منطقه شناسایی و به¬منظور بررسی میزان تأثیرگذاری و تحلیل خطر در محیط نرم¬افزار ArcGIS مورد استفاده قرار گرفتند. نقشه زمین‌لغزش‌های موجود نیز از طریق مطالعه تصاویر ماهواره‌ای و عملیات میدانی با استفاده از دستگاه GPSتهیه گردید. 9 لایه اطلاعاتی آماده شده در ArcGIS با لایه اطلاعاتی پراکنش زمین‌لغزش‌ها تطابق داده شد و اطلاعات میزان زمین‌لغزش‌ها در هر یک از کلاسه‌ها با روش نسبت فراوانی (Fr) به دست آمد. در مرحله بعد با استفاده از نظرات متخصصین و اساتید دانشگاه میزان تأثیر هر یک از عناصر دخیل در ایجاد زمین¬لغزش با روش تحلیل سلسله مراتبی مشخص و در نهایت با تلفیق لایه¬ها و با به¬کارگیری شبکه عصبی مصنوعی اقدام به تهیه نقشه پهنه¬بندی خطر زمین¬لغزش گردید. کارآیی هر یک از این مدل‌ها براساس نتایج خروجی مدل‌ها و با استفاده از دو شاخص دانسیته نسبی (Qs) و جمع مطلوبیت (Dr) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که عامل شیب زمین با امتیاز (237/0) مهم¬ترین و ارتفاع از سطح دریا یا امتیاز (028/0) کم اثرترین عوامل در ایجاد زمین¬لغزش¬های منطقه بودند، همچنین ارزیابی نقشه نهایی پهنه¬بندی خطر زمین¬لغزش نشان¬ داد که روش شبکه عصبی با 29/6 =Qs نسبت به تحلیل سلسله¬مراتبی با 07/5 =Qs از دقت بالاتری برای منطقه مورد مطالعه برخوردار است.
کلمات کلیدی : ژئومورفولوژی زمین¬لغزش شبکه عصبی ArcGIS تهران.