گونه شناسی خانه های بومی طبس از منظر فضا و مفاهیم فضایی در مقیاس کلان

ریحانه جعفریان مقدم¹ علی افشار²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد
2) استادیار، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی تحقیقات در عمران، معماری، شهرسازی و محیط زیست پایدار(2cauem.com)
چکیده :
طبس از جمله شهرهای اقلیم گرم و خشک ایران با ارزش های معماری و شهرسازی بسیار است که در زلزله ی سال 1357 به کلی ویران شد. پس از سال ۵۷ روند جدیدی در ساختمان سازی بی توجه به اصول معماری گذشته رشد کرد. تخریب معماری بومی طبس، با خود فرهنگی کهن را نیز به دل آوار زلزله برد و در طول زمان آن را از صحنه اجتماعی شهرحذف نمود. همه این عوامل باعث گردید که بعد از زلزله، شهر که دارای بافت جمعیتی جوان و فاقد حافظه تاریخی بود با گذشته خود نامانوس گردد. دگرگونی هایی که در حین اجرای ساخت مجدد شهر و خانه های مسکونی بوجود آمده، سبب تغییر فرم و سازه ی ساختمان های مسکونی شده است. پژوهش حاضر با هدف باز زنده سازی معماری و فرهنگ بومی طبس از طریق بازشناخت الگوهای معماری بومی در مقیاس کلان و نیز با ارائه راهکارهای طراحی متاثر از شناخت ویژگی های کالبدی درجهت طراحی خانه های طبس گام برمی دارد. لذا در این پژوهش با پرداختن به گونه شناسی خانه ها، به بررسی و مطالعه ی سنت ساخت در خانه های شهر طبس قبل از زلزله و مقایسه آن با خانه های جدید پرداخته و هدف از آن کشف و به کارگیری درسهایی است که خانه های طبس از منظر فضا و مفاهیم فضایی، برای طراحی دوباره می توانند داشته باشند. روش تحقیق در این پروژه از نوع کیفی است چرا که با انتخاب یک منطقه با شرایط مورد نظر و مطالعه بر روی آن و بررسی ارتباط بین خانه و سازماندهی فضایی آن مورد فهم و تفسیر قرار گرفته است و نیز از مقایسه به عنوان ابزاری برای شناخت استفاده شده است، برای این منظور از طریق جست وجوی کتابخانه ای و برداشت میدانی، مشخصات خانه ها جمع آوری شده و خانه های بومی و جدید مورد مطالعه قرار گرفته اند.
کلمات کلیدی : خانه معماری بومی گونه شناسی طبس