پنجره و نقش آن در معماري

علي تكريميان¹

1) دانشجوي ارشد معماري /دانشگاه آزاد اسلامي واحد بندرعباس

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی دستاورد های نوین در عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری(2ceuconf.com)
چکیده :
چكيده : در معماري سرزمين هاي مختلف ، پنجره يكي از گزينه هاي است كه نقش مهمي در تعيين ظاهر بناهاي مسكوني و در نتيجه انتقال خواص معماري دارد . البتّه اگر از خواص محيط و فرهنگي كه بنا متعلّق به آن است برخوردار باشد، هويت معماري مكان خود را بيان مي كند . درساختار پنجرهً بناهاي سنتي ، ويژگي هاي فرهنگي و اقليمي به خوبي ديده مي شود . تحولّات دوران جديد و آزادي بي حد در شكل پذيري عناصر ساختمان ها، نوعي آشفتگي و گاهي شكلي يكنواخت و بي ارتباط با اقليم و فرهنگ را براي پنجره ايجاد مي كند كه از نقش پنجره خود بخود مي كاهد .از طرف ديگر ، در اكثر جوامع انواع پنجره هاي سنتي از مفهوم و كاركرد خود باز مانده و به نظر مي رسد بررسي مجدد جنبه هاي وجودي براي شناخت و درك مفاهيم معماري آن اقليم و بنا نيز مفيد واقع شود . در زبان فارسي ، انواع شبكه هايي را كه بر روزن ها و گشودگي ها نصب مي كردند ، پنجره مي ناميدند . و آنچه كه الآن ما آن را پنجره مي ناميم با مفهوم متنوع و متفاوتي ناميده مي شده كه انواع پنجره را معرفي مي كرده است ، متفاوت است . پنجره بيشتر در خانه معنا دارد و در فضا هاي عمومي و مذهبي ، بيشتر از روزن بهره مي گرفتند . در زبان فارسي معني ريشهً اغلب واژه هايي كه براي پنجره به كار مي رفته است ، با نور و تابش مناسبت دارد . كاربرد پنجره هاي مشابه در خانه هاي ايراني ، در اقليم هاي متفاوت ، نشان مي دهد كه شكل و اندازه و تنــــوع ـ بر خلاف تصور علمي رايج كه عوامل اقليمي را براي شكل پذيري آن در اولويت قرار مي دهد – بيشتر تحت تأثير فرهنگ ايراني و نوع فضاي هاي خانه قرار داشته است .
کلمات کلیدی : واژگان كليدي: معماري ايران پنجره روزن خانه ايراني اقليم ايران .