بررسی میزان تاثیر معماری اقتباسی و بومی در معماری بناهای دولتی شهر تبریز نمونه¬های موردی: بناهای بلدیه، دانشسرای عالی و استانداری

مهتا محمدزاده بوستانچی ¹ معصومه یاوری کلور² ائلیار رهبر آزادی³

1) کارشناس ارشد معماری،مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
2) دانشجوی دکتری تخصصی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد قزوین
3) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد قزوین

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی دستاورد های نوین در عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری(2ceuconf.com)
چکیده :
بناهای حکومتی و دولتی شهر تبریز به عنوان یکی از مهمترین شهرهای دوران معاصر ایران، الگویی متفاوت داشته است که بررسی آنها نشان از اثرگذاری عوامل مختلف خارجی و داخلی دارد. ساختمان-های بلدیه، دانشسرای عالی و استانداری که هرکدام در دوره¬ای از تاریخ معاصر ساخته¬ شده¬اند، روند تحول و شدت اثرگذاری این عوامل را نشان می¬دهد. در این مقاله با بررسی زمینه¬های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در دوره مورد نظر در شهر تبریز، چگونگی اثرگذاری معماری اقتباسی و میزان تاثیر معماری بومی از لحاظ ساختاری و شکلی مورد بررسی قرار می¬گیرد. روش تحقیق در این پژوهش کیفی و ابزار پژوهش کتابخانه¬ای است. یافته¬ها حاکی از آن است که در اوایل دوران پهلوی اول با ورودی کاربری¬های جدید معماری وام¬گرفته شده از کشور مبدا همان کاربری¬ها توسط معماران و مهندسان اروپایی در تبریز رواج یافته است، اما با گذشت زمان و رونق گرفتن آثار معماران ایرانی، گرایش به سمت معماری¬های روز دنیا بیشتر شده است و اگرچه عناصر ملی و منطقه¬ای و به عبارتی بومی در ساختمانهای دولتی مشاهده می¬شوند اما این عناصر در قالبی به نمایش درآمده¬اند که معماری منطقه را علاوه بر شباهت به معماری دنیا، به معماری دولتی شهرهای بزرگ ایران به ویژه پایتخت نزدیکتر کرده¬اند. بنابراین می¬توان تحول اساسی و عمیق معماری بناهای دولتی تبریز را ناشی از اثرگذاری عوامل اجتماعی و سیاسی به ویژه حضور مهندسان اروپایی در این شهر دانست. بررسی نمونه¬های کشورهای همجوار صحت این ادعا را تایید می¬کند.
کلمات کلیدی : معماری بناهای دولتی معماری پهلوی اول و دوم بلدیه تبریز دانشسرای عالی کاخ استانداری