اثر بخشی درمان های شناختی رفتاری بر بهبود سازگاری اجتماعی و کاهش علایم در اختلال کم توجهی و بیش فعالی پسران ناحیه چهار شهر اصفهان

علیرضا نریمانی¹ سیده فاطمه عمادی² زهرا رمضانپور سبحانی³

1) کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
2) دانشجوی کارشناسی ارشد
3) کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

محل انتشار : دومین کنفرانس بين‌المللی علـوم انسـانـی، روانـشـنــاسـی و علوم اجتمـاعی(2hpsconf.com)
چکیده :
اختلال نقص توجه/ بيش فعالي با مشكلات زيادي همراه بوده و رو شهاي درماني متعددي براي درمان كودكان مبتلا به اين اختلال ارائه شده است. بنابراين هدف اين پژوهش بررسي اثربخشي آموزش درمانهای شناختی رفتاری بر كاهش نشانه هاي اختلال نقص توجه/ بيش فعالي و بهبود سازگاری اجتماعی دانش آموزان بود.مداخلات متعددی برای بهبود این اختلال و به تبع آن بهبود سازگاری اجتماعی این افراد مورد استفاده قرار می گیرد . پژوهش حاضر بر آن است تا اثربخشی درمان های شناختی –رفتاری را بر کاهش علائم و بهبود سازگاری اجتماعی در افراد مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی بررسی کند .در این تحقیق از طرح آزمایشی تک آزمودنی با اندازه گیری مکرر و روش A-B-A-B استفاده شد . بدین منظور 15 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه انتخاب و به صورت تصادفي در گروه آزمايش و گواه گمارده شدند.گروه آزمايش، آموزش رفتاردرماني شناختی را در 12 جلسه ي 60 دقيقه اي دريافت نمودند. براي جمع آوري داده ها از مصاحبه باليني ساختاريافته، مقياس تشخيصي كوتاه اختلال بيش فعالي/ كم توجهي بزرگسالان كانرزو پرسشنامه سازگاری ویژه دانش آموزان دبیرستانی به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پس از تکمیل پرسشنامه سازگاری ویژه دانش آموزان دبیرستانی و اختلال کم بیش فعالی و بررسی موقعیت خط پایه به مدت 12 جلسه تحت درمان انفرادی به روش شناختی رفتاری قرار گرفتند. و از تکنیک هایی نظیر : تن آرامی ، ابراز – وجود ، حل مسئله وباز سازس شناختی و ... استفاده شد. در پایان درمان و یک ماه بعد از درمان آزمودنی ها مجددا به پرسشنامه ها پاسخ داده و نمرات آن به عنوان B و A برگشتی استفاده شد .سپس آزمودنی ها مجددا 12 جلسه درمان فردی مانند بار اول دریافت و مجددا در پایان درمان پرسشنامه ها را تکمیل نمودند .در پایان پس از استخراج داده ها ،جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل دیداری نمودار داده ها بر اساس شاخص های آمار توصیفی و نرم افزار SPSS و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد .یافته های این پژوهش فرضیه اول را که درمان شناختی رفتاری موجب کاهش نشانگان –رفتاری در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی بود ،تایید و فرضیه دوم را که درمان رفتاری شناختی موجب بهبود سازگاری –اجتماعی در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی بودرا رد نمود .نتیجه این که مداخله شناختی رفتاری موجب کاهش معنا دار –علائم درپسران مبتلا به اختلال بیش فعالی شده است اما نتوانسته به صورت معنا دار سازگاری اجتماعی را در آن ها بهبودبخشد. واژه های کلیدی: درمان شناختی رفتاری ،اختلال بیش فعالی ،سازگاری اجتماعی
کلمات کلیدی : واژه های کلیدی: درمان شناختی رفتاری اختلال بیش فعالی سازگاری اجتماعی