راهبردهای مناسب جهت بهبود تاثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گردشگری بر توسعه نواحی روستایی با استفاده از مدل SWOT (مطالعه موردی: روستاهای نمونه هدف گردشگری کویر مرنجاب)

حسین کرمی¹

1) دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی(2ibsconf.com)
چکیده :
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یک بخش مولد در زمینه کسب درآمد و ایجاد اشتغال در اقتصاد کشورها نقش بسزایی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیرات اقتصادی و اجتماعی صنعت گردشگری بر توسعه نواحی روستایی بصورت مطالعه موردی در روستاهای نمونه هدف گردشگری کویر مرنجاب انجام شده است. یافته های تحقیق حاضر بوسیله پرسشنامه از 248 خانوار ساکن روستاهای نمونه هدف گردشگری کویر مرنجاب بدست آمده اند. براساس نتایج، تأثیر گردشگری بر تغییر درآمد، پس انداز، سرمایه گذاری در فعالیت¬های تولیدی، اشتغال تمام وقت و پاره وقت اعضای خانوار روستایی و همچنین سرمایه گذاری در جهت رفع نیازهای گردشگران در حد کم بوده است. از سوی دیگر صنعت گردشگری بر وضعیت تقاضای محصولات باغی بومی، وضعیت تقاضای خشکبار تولیدی بومی، کسب درآمد از طریق اجاره دادن مسکن به گردشگران در حد زیاد بوده است. هم چنین میزان انگیزه افراد خانوار برای اشتغال در فعالیت¬های سنتی، میزان تمایل جهت تأسیس تعاونی خاص گردشگران و تغییر در امکانات رفاهی خانوار نسبت به قبل از نمونه شدن روستا در حد کم بوده است. میزان انگیزه افراد خانوار برای ادامه تحصیلات نسبت به قبل از نمونه شدن روستا زیاد بوده است. میزان خسارات وارده به باغات و مزارع، میزان آلوده شدن منابع آب، انباشته شدن زباله¬ها، دفع نامناسب تاسیسات عمومی (بهداشتی)، میزان تخریب و نابودی محیط زیست روستا در حد زیاد بوده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توانمندي¬ها و محدوديت¬هاي روستاهای نمونه هدف گردشگری کویر مرنجاب با استفاده از روش SWOT حاکی از آن است که الگوی تدافعی بهترین الگو به منظور سازگاری موقعیت های داخلی و خارجی به شمار می-آید.
کلمات کلیدی : تاثیرات اقتصادی و اجتماعی توسعه پایدار روستایی کویر مرنجاب گردشگری.