ارزيابي موفقيت برنامه ريزي کاربري اراضي شهر دولت آباد با تاکيد بر کاربري هاي خدماتي با استفاده از مدل shift share

مهدی ابراهیمی¹ مهدی نیکبخت²

1) استاديار گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري ، دانشگاه پيام نور ، تهران ، ايران
2) دانشجوي کارشناسي ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري ، دانشگاه پيام نور ، اصفهان ، ايران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(2icesconf.com)
چکیده :
يکي ازابزارهاي مهم برنامه ريزي درزمينه کاربري زمين استفاده از سرانه هاي کاربري زمين است که نقش اساسي درتهيه طرح هاي شهري ونحوه توزيع و تقسيم اراضي شهري دارد، جهت ساماندهي و تعادل بخشي و بالا بردن کيفيت زندگي شهري لازم است تا در برنامه ريزي کاربري اراضي شهري به موضوع کمبود سرانه هاي شهري توجه شود تا بتوان پاسخگوي نيازهاي شهروندان در آينده( افق طرح تفصيلي) باشد. تحقيقات مربوط به ساخت شهرها در سالهاي اخير نشان مي دهد که بدون کاربري زمين نمي توان به الگوي بهينه در شهرها دست يافت. برنامه ريزي کاربري اراضي شهري ، در جهت شناخت شهر و نحوه پراکندگي فعاليت ها در شهر، بايستي مسائل و مشکلات شهر را حل نموده و نوع مصرف زمين شهر را در راستاي ساماندهي فضايي کالبدي و ساخت شهر مهيا نمايد . شهر دولت آباد با وسعت 450هکتار در 10 کيلومتري شمال شهر اصفهان قرار گرفته است و مرکز شهرستان برخوار به شمار مي آيد ، گسترش شهر دولت آباد به عنوان مرکز بخش و توسعه فيزيکي آن طي سال هاي اخير ،به دليل موقعيت خاص مکاني و وجود منطقه صنعتي و همجواري با ساير مراکز شهري و روستايي باعث توسعه روز افزون شهر دولت آباد شده است،به طوريکه در مدتي کمتر از 20 سال سطح شهر تا دو برابر افزايش پيدا کرده و مراکز روستايي مجاور را نيز در بر گرفته است . طرح تفصیلی شهر دولت آباد که در سال 1375 تهيه و عمليات اجرايي آن نيز از سال 1381 آغاز شده است. با توجه به اهميت اين موضوع، در اين پژوهش جهت ارزيابي و تحليل ويژگي هاي كاربري اراضي شهر و روشن ساختن معضلات و مشكلات شهر دولت آباد و ارائه راه حلها جهت مرتفع نمودن اين مشكلات و دست يافتن به الگوي بهينه براي هر يك از كاربريهاي شهردر اين پژوهش با استفاده از مدل shift share تغييرات سرانه کاربريهاي طرح جامع شهر دولت آباد بين سال 82 و 92در مقایسه با شهرهای منتخب(اصفهان، کاشان، شاهین شهر، شهرضا، مبارکه، خوراسگان)مورد ارزيابي قرار گرفته است که نتايج آن به شرح زير ميباشد. سرانه کاربريهاي آموزشي، بهداشت و درمان، گارگاهی، مذهبي – فرهنگي، با کمبود فضا مواجه است. روش بررسي در اين پژوهش توصيفي - تحليلي بوده ، و جهت تجزيه و تحليل ويژگي هاي هر يك ازكاربريها از سيستم اطلاعات جغرافيائي و GIS استفاده شده است.
کلمات کلیدی : کاربري اراضي شهري سرانه کاربري شهري سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) طرح جامع شهر دولت آباد