بررسی حفاظت از هویت زمینه باارزش در معماری جدید بافتهای تاریخی

الهام پرویزی¹

1) استادیار گروه معماری دانشگاه خوارزمی

محل انتشار : کنگره بین المللی علوم مهندسی و توسعه شهری پایدار - کپنهاگ(dtuconf.eu)
چکیده :
اهمیت بافتهای تاریخی در شهرسازی معاصر به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در چند دهه اخیر درحفظ و توسعه ساختار شهری امری بدیهی است. در پی مشکلاتی که در دهه 70 میلادی متوجه شهرها دراثر توسعه حومه ای ایجاد شد اهمیت توسعه درونزای شهری بیش از بیش آشکار گشت و این امر منجر به ایجاد رویکردهای متفاوتی در زمینه نوع نگاه به نحوه این توسعه شده است. بافتهای باارزش تاریخی در ایران نیز با گذشت زمان و بی توجهی در حفظ هویت آنها در روند توسعه چنان فرسوده گشته و یا دارای مشکلات زیرساختی و ... می‌باشند که نه تنها ساکنان اصلی خود را از دست داده‌اند بلکه به سمت مشکلات اجتماعی و فرهنگی فزاینده ای در حرکت اند. از طرفی گرچه توسعه در این بافتها اجتناب‌ناپذیر و لازم می‌نماید؛ اما لازم است تا ساخت و ساز جدید در جهتی صورت گیرد که علاوه بر حفظ و احیای هویت کالبدی-تاریخی، به ارتقاء و حرکت آن به سوی آینده و نیز اهداف حفاظتی مطلوب شهر بیانجامد. از آنجایی که هدف این نوشتار، حفاظت کالبدی در مفهوم معنا و فرم می باشد با بررسی رویکردهای مطرح در این زمینه به پیشنهاد رویکرد حفاظت از هویت زمینه باارزش در ایران می پردازد. لذا این پرسش مطرح می گردد که آیا این رویکرد می‌تواند پاسخ کاملتری به مشکلات کالبدی توسعه در بافتهای تاریخی باشد؟ و این رویکرد دارای چه مشخصه هایی است؟ جهت پاسخ به این امر، ابتدا با مقایسه تطبیقی میان رویکردهای طراحی در بافتهای تاریخی در صدد رویکرد جامعی در طراحی نو در بافتهای تاریخی به رویکرد جدید حفاظت از هویت زمینه باارزش می پردازد. و سپس به روش تحلیلی- کیفی پس از بررسی مفهوم هویت در فلسفه و نگاه ایرانی و هویت کالبدی تعمیم این مفاهیم را با استفاده از ادبیات شهرسازی و معماری در بافتهای تاریخی، و استخراج مفاهیم و شاخص های بدیعی را در سه رده شناسایی، بازتعریف، و سپس طراحی، به عنوان راه حلی برای ارتقاء هویت کالبدی در توسعه بافتهای تاریخی معرفی می‌کند.
کلمات کلیدی : بافت تاریخی حفاظت؛ معماری میان افزا