چالش های اجتماعی چند نهادی و نقش سواد رسانه ای در پیشگیری از وقوع جرم

مجتبی فرهمند¹ سجادالهی² مهران بهمن³

1) دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
2) دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
3) دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

محل انتشار : دومین همایش آسیب های اجتماعی (asibuma.ir/2nd)
چکیده :
مباحث پیشگیری از جرم از جمله‎ ‎مسائلی ای است که ذهن بسیاری از اندیشمندان و حقوقدانان داخلی را به خود معطوف ساخته‏‎ ‎است. در این راستا به صورت جسته و گریخته از سوی سازمانهای قضائی و قانون گذاری راهکارهایی در‏‎ ‎جهت پیشگیری از جرم ارائه گردیده است که در نهایت به دلیل عدم توفیق در نیل به اهداف‏‎ ‎معنونه و عدم کاهش آمار جنائی به دست فراموشی سپرده شده یا این قوانین قابل اجرا نمی باشند.طبق بند 5 اصل 156 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 یکی از وظایف قوه قضاییه را پیشگیری از جرم پیش بینی نمود. متعاقباً قوانین عادی متعددی، وظایفی در چارچوب پیشگیری از جرم، برای نهادها و سازمان های مختلف در نظر گرفت. قوانینی هم به تصویب رسید که به طور غیر مستقیم در آنها گونه هایی از پیشگیری از جرم بر عهده نهادهای وابسته به قوه مجریه قرار داده شده است.از میان انواع رویکردهای جاری، پیشگیری از جرم از طریق توسعه اجتماعی جایگاه خاصی در میان پژوهش های جرم شناختی و سیاست گزاری های جنایی یافته است. ضرورت بررسی شرایط اجتماعی جرم زا و تشریک مساعی جامعه و ارکان مختلف آن از قبیل خانواده، رسانه های جمعی و اجتماعی،نهادهای آموزشی، در پیشگیری از جرم، هرگز تا به این حد مورد توجه قرار نگرفته است.امروزه در اکثر کشورها رویکرد چند نهادی و مشارکت تمام اقشار جامعه در پیشگیری از جرم مورد توجه است. پیشگیری چند نهادی در مقایسه با مداخله تک نهادی از این نکته نشات می گیرد که مثلا آموزش و پرورش اشتغال خدمات رفاهی و بهداشتی - پلیس و خانواده و رسانه های گروهی همگی در زنجیره وسیع پیشگیری از جرم نقش دارند قوه قضاییه از سال 1384 در صدد بوده است که در راستای تحقق همه جانبه بند 5 اصل 156 قانون اساسی، لایحه جامع را تهیه و به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند که تا کنون در این امر به صورت کامل موفق نبوده است. قانون پیشگیری از وقوع جرم مصوب 7/ 6/ 94 نیز این هدف را به صورت کامل محقق نساخته است.قانون تشکیل شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم نهادهای مختلفی در خصوص پیشگیری اجتماعی از وقوع جرم را به عضویت گرفته و وظایفی بر عهده آنها قرار داده که در این مقاله به بررسی یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی به نام صدا و سیما (رسانه های جمعی و اجتماعی ) می پردازیم.
کلمات کلیدی : سواد رسانه پیشگیری چند نهادی پیشگیری اجتماعی رسانه های جمعی