بررسی تطبیقی رثای امام حسین (ع ) در دیوان دعبل خزاعی و شریف رضی

رضا دادجوی اسکندر¹ فاطمه یوسف دخت²

1) دبیرعربی، آموزش و پرورش هر تهران، منطقه 19: کارشناسی ارشد زبان ادبیات عربی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
2) کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین اللملی (ره )، قزوین، ایران.

محل انتشار : دومین همایش ادبیات تطبیقی، پارسی، عربی و انگلیسی(colitconf.ir)
چکیده :
رثا در لغت به معنای گریه کردن برای شخص، ذکر مصیبت¬ها، بیان خوبی ها و محاسن متوفی می¬باشد که گاه به صورت شعر ایراد می¬گردد. از جمله حوزه-های ادبی قابل بررسی در حیطه¬ی شعر رثایی،اشعار حسینی است که به بیان مظلومیت¬ها، مصایب امام حسین (ع) و به ویژه مسآله¬ی قیام و شهادت ایشان در روز عاشورا می¬پردازد. مراثی حسینی سروده¬هایی است که حاوی شجاعت و پایداری بوده و ضرورت نشان دادن واقعیت های کربلا را به همراه دارند. سرودن این اشعار بعد قیام امام آغاز شده و تا امروز در میان آثار شاعران نمود دارند؛ این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش کتابخانه¬ای آثار دو شاعر مذهبی را در زمینه¬ی رثا به صورت تطبیقی مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. دعبل خزاعی وشریف رضی توانسته¬اند واقعیت¬های کربلا را در موضوعاتی مانندکربلا،مقام ومنزلت،شهادت،تشنگی،اسارت، مصیبت وارد شده بر امام (ع) و اهل بیت ایشان را به تصویر کشیده و مرثیه سرایی کنند. یافته های پژوهش در میان آثار این دو شاعر نشان می¬دهدکه هر دو شاعر با استفاده از مضامین مشترک،مراثی خود را در موضوع وقایع کربلا و مصیبت امام(ع) و اهل بیتش به تصویر کشیده و ضمن بیان آن حوادث،بتوانند عواطف و احساسات خوانند¬گان را به شدّت تحت تاثیر قرار دهند؛اما با مقایسه¬ی آثار این دو شاعر چنین به دست آمد که مرثیه¬های دعبل خزاعی نسبت به شریف رضی در قالب قصیده با آهنگ بکاء و با ظرافت بیشتری به مخاطب القاء شده و مصیبت¬ها با وضوح بیشتری به تصویر کشیده شده¬اند. کلید واژه¬ها : امام حسین (ع) ، دعبل خزاعی، شریف رضی، رثا، مضامین مشترک.
کلمات کلیدی : کلید واژه¬ها : امام حسین (ع) دعبل خزاعی شریف رضی رثا مضامین مشترک.