بررسی تأثیر پیکربندی فضائی و کیفیت بصری مناظر بر ادراک امنیت در پارک‌ها

احمد حامی¹ بهناز حامد رمضانی² زینب فقیهی نیا³

1) 1- دانشیارگروه مهندسی فضای سبز دانشگاه تبریز
2) 2- کارشناس ارشد مهندسی فضای سبز دانشگاه تبریز
3) 3- دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فضای سبز دانشگاه تبریز

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
شهرهای امروزی به موازات افزایش جمعیت و گسترش فضاهای کالبدی با انواع مشکلات و آسیب‌ها مواجه هستند. در ارتباط با این موضوع آن‌چه به صورت یک حقیقت ناخوشایند دیده می‌شود، گسترش بیش از پیش جرم و جنایت در شهرها و در پی آن، ایجاد حس نا‌امنی و ترس در بین شهروندان است. از دیدگاه برنامه‌ریزان شهری پارک‌ها یکی از بارزترین فضاهای عمومی شهر و اجزای بسیار مهم بدنۀ شهری و طبیعی هستند. فضاهای سبز و پارک‌ها زمانی تأثیر مثبتی خواهند داشت که مورد استفاده قرار گرفته و رضایت لازم از آن در بین مراجعه‌کنندگان به آن‌ها وجود داشته باشد. زمانی از پارک‌ها استفادۀ مطلوب صورت می‌گیرد که مراجعه‌کنندگان در این فضاها احساس امنیت نمایند. عدم وجود ادراک امنیت سبب تخلیۀ پارک‌ها از کاربران شده و زمینۀ گسترش آسیب‌های اجتماعی پارک را تشدید می‌کند. عدم توجه به احساس امنیت شهروندان، علاوه بر آسیب‌های اجتماعی اثرات منفی فراوانی را در سطح فردی نیز ایجاد می‌نماید که؛ می‌توان به بروز استرس، اضطراب و انواع اختلالات روانی اشاره نمود. می‌توان گفت که؛ رابطۀ تنگاتنگی بین تشخیص و درک مردم از فضا و رفتارهای آن‌ها در همان فضا وجود دارد و در این میان امری که قطعی بنظر می‌رسد این است؛ رفتاری که کاربران یک محیط از خود بروز می‌دهند به تفاوت آگاهی‌ها و ادراک مردم دربارۀ جنبه‌های مختلف محیط وابسته است و نتایج پژوهش‌ها حاکی از این است که الگوی چیدمان فضائی یکی از چندین عاملی است که بر شناخت و ادراک افراد از فضا تأثیرگذار است. همچنین، بنظر می‌رسد که مؤلفه‌های کیفیت بصری که با شاخص‌های حوزۀ دید معرفی می‌شوند، بر خوانش ادراکی افراد در فضا تأثیرگذار هستند.
کلمات کلیدی : ادراک امنیت چیدمان فضایی پارک ها کیفیت بصری