بررسی و تحلیلی بر زیبایی شناسی گنبد در معماری ایران از منظر تناسبات با رویکرد تکاملی

مریم زارع¹ علی شمس‌الدینی²

1) دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی -واحد شیراز، ایران. E-mail:
2) دانشیار و عضو هیئت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی - واحد شیراز، دانشکده هنر و معماری. E-mail:

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(3icacu.ir)
چکیده :
چکیده پرداختن به شیوه‌های گنبدسازی، شناخت انواع آن، بررسی عملکرد سازه‌ای، شیوه‌های ترسیم، سبک‌شناسی، روش‌های اجرایی و مسائل مرتبط با آن همواره از دغدغه‌های معماران ایرانی بوده است. می‌توان گفت این عنصر نقش تعیین کننده‌ای در اجزای معماری ایرانی در ادوار قبل و بعد از اسلام داشته است. تحول و روند ساخت گنبد در بناهای ایرانی از پیش از اسلام آغاز شده است. در این پژوهش سعی بر آن است که به واسطه بدست آوردن تناسبات در گنبدهای ساخته شده در ادوار مختلف تاریخی در ایران، سیر تحول و تکامل زیبایی‌شناسی گنبدهای ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور به سوالات تحقیق 1. چه ارتباطی بین تناسبات گنبدهای ساخته شده در سبک‌های مختلف معماری ایرانی وجود دارد؟2 . سیر تحول و تکامل زیبایی‌شناسانه گنبدهای ساخته شده در سبک‌های مختلف معماری ایرانی از منظر تناسبات، چگونه است؟ پاسخ داده شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده‌های کتابخانه‌ای و بدست آوردن تناسبات از طریق برش‌های گنبدهای مورد مطالعه، انجام شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که 90 درصد تناسبات در گنبدهای بررسی شده بین 0.5 تا 0.7 می‌باشد، و نشان دهنده این است که در بحث زیبایی‌شناسی گنبدهای ایرانی، تناسبات تغییرات چشمگیری نداشته‌اند.
کلمات کلیدی : کلمات کلیدی: معماری ایرانی گنبد تناسبات سیرتحول و تکامل.