معماری متحرک عشایر ایران با سازه های باز و بسته شونده سبک؛ راهکار انطباق پذیری با اسکان موقت پس از بحران ها (زلزله)

محمود عزیززاده¹

1) کارشناس ارشد معماری- گرایش معماری، ساری، ایران

محل انتشار : نهمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(9icsau.ir)
چکیده :
پس از وقوع زلزله های شدید، نياز به تامين سرپناه اضطراري و موقت برای آسيب ديدگان ضروری است. با درک مکانیزم سازه‌های باز و بسته شونده و بازشناسی الگوهای مساکن متحرک و انعطاف پذیر عشایر ایران؛ با توجه به ماهیت متقارن، تکرار شونده و منظم آنها می توان الگوهای سازه ای سبک، انعطاف پذیر و قابل حمل با مصالح بازیافتی موجود در منطقه را طراحي و اجرا نمود. برای رسیدن به این اهداف، از روش تحقیق ترکیبی در حوزه ای میان رشته ای استفاده شده است. در این روش بایستی از تدابیر چندگانه استفاده شود، یعنی ترکیبی ابداعی از مجموعه ای یکپارچه که ضمن ارائه راه حلی منطقی برای مسئله تحقیق، امکان اثبات فرضیه را از درون پاسخ های ارائه شده، امکان پذیر نماید. هدف تحقیق؛ طراحی سازه ای سبک، انعطاف پذیر و قابل حمل برای اسکان موقت آسیب دیدگان با قابلیت انطباق پذیری، انعطاف پذیری و اجرایی در مواقع بحران های طبیعی (زلزله) می باشد، که برای گذر از این مشکل، به طراحی و تکمیل الگوهایی از مساکن عشایر شاهسون (آلاچیق)، ترکمن (اُوی) و قشقایی (سیاه چادر) پرداخته شد. بر این اساس، الگوی طراحی شده برای اسکان موقت (آلاچیق کاغذی)؛ از مصالح بازیافتی منطقه و با استفاده از لوله های کاغذی ارائه شد، که دارای قابلیت بالای انعطاف پذیری عملکردی در برابر زلزله است. سرعت ساخت بالا، سهولت اجرا، سبک بودن و جزئيات اجرايي ساده، استفاده از مصالح بازیافتی منطقه، کاهش هزینه هاي تمام شده و از همه مهم تر سبز بودن و بازگشت سریع به طبیعت و عدم تخریب محیط زیست از ویژگی های بارز این نوع سازه هاست، که نه تنها امکان همسازی سازه و فرم معماری با بحث اسکان موقت آسیب دیدگان در آن وجود دارد، بلکه سبک بودن سیستم، باعث کاهش نیروها در هنگام زمین لرزه خواهد بود.
کلمات کلیدی : مسکن متحرک عشایر ایران سازه های باز و بسته شونده سبک انطباق پذیری اسکان موقت زلزله.