بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر توسعة پایدار شهری (مطالعه موردی شهر تاکستان)

مصطفی رحمانی¹

1) کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی،

محل انتشار : کنفرانس بین المللی توسعه با محوریت کشاورزی ، محیط زیست و گردشگری(icdat.ir)
چکیده :
مبحث توسعه پایدار را آشتی میان توسعه و محیط زیست می دانند. از آنجایي که انسانها خود مبدا و آغاز کننده توسعه پایدار بوده و همچنین آنها کنشگران اصلی فرایند توسعه می باشند و در نهایت نیز انسانها و اجتماعات انسانی، خود، هدف توسعه پایدار را تشکیل می دهند، توجه به ابعاد اجتماعی توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت می باشد. از سوی دیگر به دلیل اینکه شهرها، مراکز انبوه جمعیت انسانی را به خود اختصاص داده اند، مفهوم توسعه پایدار شهری در میان انواع توسعه پایدار پراهمیت می نماید. شهر تاکستان با توجه به قدمت وپیشینه نسبتا طولانی خود در راستای شهرنشینی، آنچنان که باید و شاید مراحل توسعه یافتگی را طی ننموده است، ازسوی دیگر وقتی اهمیت بررسی توسعه پایدار این شهر دوچندان می شود که به موقعیت جغرافیایی این شهر( واقع در منطقه دشت قزوین) و پیوند عمیق و جدا نشدنی این شهر با محیط زیست اطراف آن آگاهی یابیم، بطوریکه بیش از سی هزار هکتار از اراضی این شهر را باغات ( بویژه انگور) به خود اختصاص می دهند و بیش از نیمی ازجمعیت شهروندان این شهر به طریقی با عوامل زیست محیطی از قبیل آلودگی های ناشی از سموم و کودهای شیمیایی و استفاده ناکارآمد ازمنابع آب ارتباط مستقیم دارند.در این پژوهش با توجه به اهمیت ابعاد اجتماعی در فرایند توسعه پایدار که به نظر می رسد مغفول واقع گردیده اند، به بررسی نقش عوامل اجتماعی گوناگون موثر در توسعه پایدار شهر تاکستان پرداخته شده است. اين بررسي مبتني بر روش تحلیلی و استنباطی بوده که با استفاده ازکتاب های گوناگون، مقالات، پژوهش ها و مطالب مندرج در سایت های علمی، محتوای تحقیق مورد نظر فراهم گرديده است. یافته های تحقیق بیانگر تاثیرگذاری عوامل اجتماعی گوناگون از قبیل سرمایه اجتماعی، نهاد خانواده، عدالت اجتماعی، عوامل جمعیت شناختی، فقر، بیکاری، رفتار و منش شهروندی و آموزش شهروندی در فرایند توسعه پایدار شهری می باشند که بدون مداقه قرار دادن این عوامل ، بسترهای مورد نیاز جهت توسعه پایدار شهری فراهم نخواهند گردید و توسعه پایدار به سرمنزل مقصود نخواهد رسید. واژه های کلیدی : توسعه پایدار شهری، سرمایه اجتماعی، عدالت اجتماعی، عوامل جمعیت شناختی، فقر و آموزش.
کلمات کلیدی : توسعه پایدار شهری سرمایه اجتماعی عدالت اجتماعی عوامل جمعیت شناختی فقر و آموزش.