نقش حیاط و تاثیر ان براقلیم (معماری سنتی ایرانی)

راحین بهرامی(نویسنده مسئول)¹ کیوان لولویی²

1) کارشناسی ارشد معماری دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران غرب
2) دکتری تاریخ هنر(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات)

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی (2cauconf.com)
چکیده :
فضاهای باز قبل و بعد از ظهور اسلام در ایران دارای اهمیت بسیار بوده اند. این فضاهای باز نمودهای مختلفی داشته اند که توجه اصلی در این مقاله برروی حیاط های ایرانی است. در دو دسته بندی کلی می توان این حیاط ها را به دو بخش عمومی و خصوصی تقسیم نمود. در بخش اول حیاط مدرسه و مسجد انتخاب شده اند. بررسی تاریخی شهرهای مسلمین به خوبی نمایانگر اهمیت فضاهای باز در محوطه های مذهبی و حفظ و تداوم سنت عبادات دسته جمعی در چنین فضاهایی است که معنویت را از مکانی خاص به فضایی بی انتها گسترش می دهد. در بخش دوم حیاط خانه ایرانی مد نظر قرار گرفته است. حیاط در خانه های قدیمی مرکز و قلب ساختمان بوده است. حیاط مرکزی همراه با ایوان در هر سمت ، ویژگی بود که از گذشته های دور در معماری ایرانی خودنمایی میکرده است. البته این امکان وجود داشت که حیاط از نظر هندسی مرکز خانه نباشد اما از نظر زندگی و انجام فعالیت ها و ایجاد ارتباط بین قسمت های مختلف خانه، تعبیه دید و سایر مسائل مرکز خانه محسوب می شد. حیاط محلی برای برگزاری مراسم مختلف نظیر مراسم مذهبی ، عروسی و تجمع اقوام بوده است. این مقاله به شناسایی و مقایسه نقش و اهمیت عملکردی فضای باز (حیاط ایرانی) در سه عملکرد خانه، مدرسه و مسجد می پردازد. در این راستا به بررسی الگوهای اولیه و تحول حیاط ایرانی پرداخته و کیفیات فضایی آن را از قبیل تطابق فرم با عملکرد مورد بررسی قرار داده و تشابهات و تفاوت های انها را عنوان می کند. منابع اصلی برای این منظور متون و اثار بزرگان، استفاده از راهنمایی های اساتید محترم ، و نگاهی به منابع معتبر فارسی و غیر فارسی در دنیای مجازی خواهد بود.
کلمات کلیدی : نقش حیاط.اقلیم .حیاط در معماری پایدار