مقایسه عملکردهای پنج سیستم مغزی وتغییرات خلقی در زنان یائسه و غیر یائسه شهر اصفهان

بیتا هاشمی¹ کریم عسگری²

1) دانشجوی کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشکده علو م تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران
2) دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، اصفهان، ایران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی(2ibsconf.com)
چکیده :
یائسگی یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان است که بدنبال قطع عملکرد تخمدانها و کاهش سطح استروژن ایجاد می شود و یکسری عوارض جسمانی و روانشناختی دارد . تحقیقات عصب روانشناسان نشان داده که عملکرد سیستم عصبی، بواسطه استروژن تحت تاثیر قرار می گیرد. مطالعه حاضر، با هدف مقایسه عملکرد های پنج سیستم مغزی و تغییرات خلقی در زنان یائسه و غیر یائسه شهر اصفهان انجام شد، آزمودنی‌های این پژوهش 200 نفر (100 زن یائسه 45 الی 65 ساله و 100 زن غیر یائسه 20 الی40 ساله) بودند که به روش غیرتصادفی در دسترس از مراکز بهداشتی درمانی مطهری و سجاد، بیمارستان امین و عسگریه انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی _ مقایسه‌ای بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه101 سوالی سیستم‌های مغزی (Brain systems) با ضریب پایایی 89/0 برای ارزیابی عملکردهای پنج سیستم مهم مغزی (لوب پره فرونتال، شکنج سینگولیت، سیستم لیمبیک، هسته‌های قاعده‌ای و لوب تمپورال) و پرسشنامه افسردگی بک با ضریب پایایی 93/0 و اضطراب بک با ضریب پایایی 92/0 برای ارزیابی میزان ابتلا به افسردگی و اضطراب (تغییرات خلقی) در آزمودنی‌ها بودند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس تک متغیری،ANOVA و چند متغیری،(MANOVA استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که بین دو گروه زنان یائسه و غیر یائسه ازنظرعملکرد های پنج سیستم مهم مغزی (لوب پره فرونتال، شکنج سینگولیت، سیستم لیمبیک، هسته‌های قاعده‌ای و لوب تمپورال) و اضطراب تفاوت معنادار وجود دارد (001/0(P<. اما از نظرافسردگی تفاوت معنادار وجود ندارد (001/0(P>. نتایج نشان داد که عملکرد پنج بخش مهم مغز بعد از یائسگی بدلیل کاهش اثرات حفاظتی استروژن، تحت تاثیر قرار می گیرد و زنان یائسه، اضطراب بیشتری در طی این دوره تجربه می کنند . بنا براین دادن آموزش و آگاهی، در این دوره از زندگی زنان اهمیت دارد.
کلمات کلیدی : سیستم های مغزی تغییرات خلقی زنان یائسه زنان غیر یائسه