موسیقی رپ ایرانی؛ میدان مردانگی ها و زنانگی های نوپدید

محمد امین کنعانی¹ پریسا صفری²

1) استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان
2) دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه گیلان

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی(2ibsconf.com)
چکیده :
موسیقی رپ یکی از انواع موسیقی مردم¬پسند بوده که طرفداران بسیاری از میان نوجوانان و جوانان دارد. با توجه به اهمیت هویت جنسیتی برای این گروه سنی، شناخت تیپ‌های هویت جنسیتی موجود در ترانه¬های موسیقی رپ ضروری می‌نماید. هدف پژوهش، بررسی زنانگی و مردانگی بازنمایی¬شده در متن ترانه¬های رپ فارسی تولیدشده در داخل و خارج از کشور، به تفکیک جنبه¬های فیزیکی، اخلاقی، اجتماعی و نمادین آن‌ها و شناسایی نقاط اشتراک و افتراق آن‌هاست. تحقیق حاضر به لحاظ نظری مبتنی بر نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو و به لحاظ روشی مبتنی بر تحلیل محتوا است. نمونه‌گیری اثر طی چندمرحله صورت گرفته است؛ نخست 14 رپر باتوجه به میزان محبوبیت ایشان انتخاب گردید سپس 80 متن ترانه¬¬ رپ به صورت نمونه‌گیری تعمدی و بر اساس اصل اشباع نظری، برگزیده شدند. یافته¬ها به یک تیپ‌شناسی سه‌گانه انجامید:۱- مدل داف –پاف امروزی: زن و مردی که سطح بالایی از سرمایه جنسی، اجتماعی، اقتصادی و نمادین در اختیار داشته و به لحاظ فرهنگی ارزش‌های جدیدی معرفی می‌کنند. ۲ – مدل عاشقانه امروزی: که سطح متوسط سرمایه‌های مذکور و نیز محوریت احساسات از ویژگی‌های آن است. ۳- مدل مرد و زن سنتی: مدلی که غیرت مردانه و تمکین زنانه و نیز تمسخر و نقد آن را یادآور می‌شود. نتایج بیانگر آنند که مدل اول که از مدل¬های اسلامی و هژمونیک هویت جنسیتی در ایران فاصله می‌گیرد، فراوانی بالایی داشته است و نیز مدل¬های هویتی داخل و خارج از کشور جز در انتقاد صریح از دین در ترانه¬های تولیدی خارج از کشور، تفاوت دیگر با یکدیگر ندارند.
کلمات کلیدی : تحلیل محتوا رپ فارسی سرمایه فرهنگی هویت جنسیتی