حق داشتن محیط زیست سالم در نسل سوم حقوق بشر

افسانه واعظی¹ محمد حاتمی کیا² مرتضی فخری زاده³

چکیده :
حق بر محیط زیست به عنوان یکی از اقلام حقوق بشر ،یعنی داشتن محیط زیستی سالم ،همچون آزادی و برابری از حقوق بنیادین انسانها محسوب می شود که دو موضوع اخیر در قالب نسل اول حقوق بشر ،حقوق مدنی وسیاسی و نسل دوم حقوق بشر،حقوق اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مطرح و حق داشتن محیط زیست سالم جزء مقوله سوم حقوق بشر (حقوق همبستگی) تلقی گردیده است .در راستای شناسایی و تدوین این حق ها ،مساله پیوند حقوق بشر با حفاظت از محیط زیست بویژه از سال 1970 مورد توجه و پذیرش محافل بین المللی قرار گرفت .ابتدا در اعلامیه استکهلم 1972 و سپس در منشور جهانی طبیعت ،پیش نویس میثاق بین الملی حقوق همبستگی و اعلامیه 1992 ریو. اما در کنار این سلسله اسناد بین المللی غیر الزام آور ،منشور آفریقایی حقوق بشر و اقوام و همچنین پروتکل الحاقی سان سالوادور معروف به کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر اگرچه محدود به حقوق بشر منطقه ای هستند ،لیکن در هرحال به مفهوم حقوق بشر زیست محیطی جلوه الزام آور حقوقی داده اند.شناسایی حق داشتن محیط زیست سالم بعنوان یکی از مصادیق حقوق همبستگی به دلیل ویژگی این حق است :ویژگی برجسته حقوق همبستگی ،افزایش تعداد تابعان و واضعان حقوق و تکالیف بشری و تعمیم حق و تکلیف بین المللی به اشخاصی غیراز دولتهاست .این حق دارای بعد فرد و جمعی است.بهره مندی از محیط زیست سالم و بهداشتی ضمن آنکه حقی همگانی است ،بلکه رعایت آن نیز تکلیفی عام و همگانی می باشد .بنابراین باید تلاش کرد تا با گسترش همکاری بین المللی و گذر از همکاری به همبستگی بین المللی ،راه حلی جهانشمول برای محیط زیست را هموار ساخت و از این رهگذر ،ضمن تضمین محیط زیستی سالم و مناسب برای فعالیتهای انسانی و سعادت بشری ،زمینه استیفای واقعی حقوق بشر را فراهم کرد.
کلمات کلیدی : واژگان كليدي: محیط زیست سالم نسل سوم حقوق بشر حقوق همبستگی

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : علوم انسانی
محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی
آدرس وب سایت کنفرانس : 3icesconf.com
کد IOI مقاله : XYAH-ZDBFZ
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYAH-ZDBFZ