نارسایی های حقوق کیفری ایران در برقراری توازن میان حق توسعه پایدار و حق محیط زیست سالم

مهدی خاقانی اصفهانی¹

چکیده :
ایجاد ارتباط منطقی میان حق بر محیط زیست سالم با حق بر توسعه پایدار، به نحوی که ضمن پاسداشت حق توسعه نسل کنونی، حق بر محیط زیست سالم نسل فعلی و آتی به مخاطره نیفتد، دغدغه علوم و عالمان متعددی از جمله دانش حقوق و حقوقدانان است. ایفای حق بر محیط زیست سالم، مستلزم رسیدن و کاربست سطحی از توسعه است که به نوبه خود زمینه تخریب بیشتر محیط زیست را ایجاد می کند؛ در عین آن که محدودیتی بر توسعه ی بی قید و بند و هم البته عامل توسعه است. این دو حق- که در قلمرو نسل سوم حقوق بشر تثبیت شده اند- سطوح واگرا و همگرای پویا و در هم تنیده ای دارند. دانش و نظام حقوقی، ظرفیت تنظیم گریِ مؤثری در دو جهتِ معکوس دارد؛ ایجاد همگرایی میان ساخت و بافت تعامل حق بر محیط زیست سالم و حق بر توسعه پایدار، و ایجاد و تشدید واگرایی میان این دو حق. قوانین و مقررات حامی حق توسعه پایدار در نظام حقوقی ایران، در برخی موضوعات توانسته همگرایی میان دو حقِ پیش گفته را تا حد قابل قبولی فراهم کند، اما نارسایی هایی که این مقاله در پی توصیف و تحلیل عوامل، جلوه¬ها و پیامدهای واگرایی میان این دو، در قلمرو قوانین و مقررات محیط زیست و توسعه است؛ چه، گاه توسعه و گاه محیط زیست را بر دیگری غلبه داده و کارکرد تنظیم گریِ مطلوبی نداشته است. مقاله، با روش توصیفی تحلیلی، جلوه¬هایی از نوسان میان حمایت حقوقی از توسعه با اغماض از آسیب های زیست محیطی، و نمونه هایی از ترجیح حقوقی پاسداشت محیط زیست بر توسعه را در مقررات توسعه و مقررات زیست محیطی تحلیل و نقد می کند و چند راهکار ساختاری و موضوعی برای کاهش جلوه های تنش قانونی میان این دو حق بشری، ارائه می نماید.
کلمات کلیدی : محیط زیست، توسعه پایدار، سیاستگذاری حقوقی، جرایم زیست محیطی، تعارضات قانونی

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : محیط زیست انسانی و توسعه پایدار
محل انتشار : پنجمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران
آدرس وب سایت کنفرانس : 5icsda.ir
ارسال کننده : مهدی خاقانی اصفهانی
کد IOI مقاله : XDCA-EHHDD
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XDCA-EHHDD