بررسی جایگاه محراب و تزئینات آن در مساجد ایرانی

مریم متفکرآزاد¹

چکیده :
فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی همواره در قوالب مختلف بروز و نمود داشته است. با توجه به آموزه های دین مبین اسلام و انجام فرایض دینی وجود جایگاهی برای امورات دین در تمامی سرزمینهای اسلامی و به ویژه ایران دوران اسلامی ضروری می نماید. مساجد به عنوان نماد بارز دین مبین اسلام و ساخت آنها یکی از ضروری ترین امورات مسلمانان می باشد. یکی از عناصر اصلی موجود در مساجد محراب می باشد. محرابها به عنوان نماد بندی در برابر باری تعالی در معماری اسلامی مساجد دارای انواع تزئینات بوده اند؛ چرا که آراستن بخشهای مختلف مساجد به ویژه محراب همواره از دغدغه های مهم برای مسلمانان بوده است. در این پژوهش به بررسی جایگاه محراب و تزئیات وابسته به آن در فرهنگ و معماری ایرانی- اسلامی پرداخته شده و هدف دستیابی به تزئینات رایج در محرابهای مساجد ایرانی می باشد. در این راستا این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال اساسی می باشد که جایگاه محراب در فرهنگ و به ویژه مساجد ایرانی کجاست و دارای چه تزئیناتی می باشد؟ با توجه به بررسی های انجام یافته می توان گفت محرابهای اصلی مساجد ایران با دو طاق نما ساخته و تزئین یافته اند. به علاوه در مساجد ایرانی به دلیل ارزش و اعتبار این مکانها و به ویژه محراب آنها، همواره تزئینات گیاهی زینت بخش بخشهای مختلف مساجد بوده است. بنابراین این بناها با ستونها، کاشی، تزئینات هندسی و گیاهی، مقرنسها، سرستونها و قندیلهایی از طلا و نقره تزئین یافتند. استفاده از شكلهاي هندسي، شكلهاي گياهي دو عنصر مهم تزئینی می باشند. علاوه بر آن استفاده از خطوط نيز در تزئينات مسلمانان رواج داشته است. در سرتاسر ایران اسلامی مساجد با شکوهی به دلیل محرابهای بزرگ و پر تزئین به عنوان شاهکار جهانی شناخته شده اند که از جمله آنها می توان محراب مسجد جامع ارومیه، محراب مسجد جامع عتیق شیراز، محراب مسجد جامع ساوه و... را نام برد. واژگان کلیدی: مسجد، محراب، تزئینات هندسی و گیاهی، کتیبه.
کلمات کلیدی : واژگان کلیدی: مسجد محراب تزئینات هندسی و گیاهی کتیبه.

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : پژوهش درهنر
محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی
آدرس وب سایت کنفرانس : 3rstconf.com
ارسال کننده : مریم متفکرآزاد
کد IOI مقاله : XYBB-ZHHKA
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYBB-ZHHKA