رنگ و بیان اسطوره ای آن در معماری اسلامی

رضا معمار¹

چکیده :
تجلي معنا در يك اثر هنري لزوماً به معناي نسبت ذاتي آن معنا با آن اثر نيست. زيرا گاهي يك اثر مي تواند محمل جريان معنا شود، بدون آنكه نسبت ذاتي با معنا داشته باشد. از این رو در نگارگري ايراني، اين نسبت ذاتي، معنا يافته و زبان و فرم خود را از همان معنا اخذ نموده و بر همين اساس به واقعيت هاي عالم برون وفادار نيست. رنگ در اين نگارگري با عدم پيروي از اصل يا واقع، روايت گر عالمي ديگر و جهاني فراتر است. رنگها هر يك بنابر مميزات خويش متضمن معنايى سمبوليك هستند. حالات‏روحانى و نفسانى آدمى و نحوه تحقق وجود موجودات و امور در عالم همواره با بيان‏ سمبوليك در ساحت هنر توام بوده است. هنرمند چنان خود را در كار غرق مى‏كند كه ديگر نمى‏توان ظاهر كار را بدون در نظر گرفتن باطن آن كه مواجيد اوست دريافت. از طرفى چون هر رنگ و نورى مظهر عالمى تلقى گرديده است، سالك خويش را در هر مرحله از كار در منزل ومقامى روحانى مى‏بيند و رابطه روحى با جهان غيبى پيدا مى‏كند. سالك در طى مراحل ‏سلوك رنگها و پرده‏هاى رنگين را كه هر يك ظهور عالمى از عوالم است در صورت‏خيالى خويش مى‏بيند. مولانا رنگ‌ها را به رنگ خدایی و ضد آن، رنگ درون و رنگ برون تقسیم‌ بندی می‌کند. رنگ حس‌آمیزی زیبایی است که صفت تیره و روشن، شفاف و غیرشفاف در آن وجود دارد که مولانا در مثنوی از آن نام می‌برد و بار معنایی به رنگ‌ها می‌دهد و برای رنگ معانی متعالی را ذكر مي‌كند. در اين مجال سعي خواهد شد به بررسي اين موضوع پرداخته شود كه رنگها چگونه در حالات‏ روحانى و نفسانى آدمى به صورت سمبولیک نقش داشته است و تاثیر و نقش رنگ در بیان ا¬¬ندیشه های معماری اسلامی چگونه خواهد بود.
کلمات کلیدی : تجلی معنا، نقش رنگ، بیان اسطوره ای،حس آمیزی، معماری اسلامی

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : مهندسی معمـاری
محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و تکنولوژی
آدرس وب سایت کنفرانس : 2rstconf.com
ارسال کننده : رضا معمار
کد IOI مقاله : XYAD-ZCGFZ
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYAD-ZCGFZ