مستند سازی مراحل ساخت مقرنس سر در ورودی مسجد مصری

ندا ساوج¹ میترا امینی² سپیده رومی زاده³

چکیده :
یکی از گنجینه های ارزنده معماری ایرانی- اسلامی، آثار به جا مانده از معماری ایران است که یکی از ارزنده ترین عنصرهای به کار رفته در این آثار، مقرنس می باشد. مقرنس یکی از بارزترین عناصر تزیینات اسلامی است که یادآور نمای منجمد شده ی سنگ گونه شیره های آهکی (استالاکتیت) در غارها می باشد. درگذشته مقرنس در کاخ ها، تالارها، مساجد، کاروانسراها و خانه ها به عنوان جز زینتی کاربرد فراوان داشته اما امروزه به مکان های مذهبی و مساجد محدود شده است که نشان دهنده ی کم توجهی به این هنر پیشینیان و روبه فراموشی رفتن آن است. آلات به کار رفته در مقرنس عبارتند از: شمسه، شاپرک، ترنج، طاس، تنوره، چندلنگه ها و غیره. مقرنس ابتدا به صورت دو بعدی ترسیم می شود و در ساخت اکثر اجزای آن فرم سه بعدی پیدا می کنند به همین منظور طراحی و ساخت آن پیچیده و مشکل است. در این مقاله پرسش پیش رو این است که چگونه این رسم دوبعدی را به سه بعدی تبدیل می کنند لذا این مقاله به بررسی چگونگی ساخت مقرنس می پردازد و سعی در برطرف کردن این ابهام دارد. به همین منظور به مستندسازی مراحل ساخت مقرنس سردر ورودی مسجد مصری که مسجد کوچکی در محله جویباره اصفهان می باشد و متعلق به دوره ی صفویه و زمان سلطنت شاه عباس دوم است، پرداخته شده است. در این مقاله تمامی مراحل از کشیدن تا ساخت مقرنس مورد بررسی قرار گرفته شده است که در مرحله اول به ساخت لب تخت ها و چندلنگه ها و نصب آن ها اشاره شده و در بخش دیگر قالب گیری و ساخت کاسه ها و نصب آن ها مورد بررسی قرار گرفته است و در آخرین بخش کار به نحوه ساخت شمسه پرداخته شده که در حین کلیه مراحل به مواد و مصالح و نکات کلیدی آن اشاره شده است. روش تحقیق مورد استفاده ترکیبی بوده و با توجه به محدودیت منابع نوشتاری درباره این موضوع در این مقاله از مشاهدات عینی و مصاحبه با استادکاران بهره گرفته شده است.
کلمات کلیدی : سردر ورودی مراحل ساخت مقرنس مسجد مصری مستندسازی

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : مهندسی معماری و توسعه پایدار
محل انتشار : کنفرانس بین المللی عمران، معماری و منظر شهری
آدرس وب سایت کنفرانس : iccacs.com
ارسال کننده : ندا ساوج
کد IOI مقاله : XYBH-AZCKC
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYBH-AZCKC