بررسی ورودی ها در معماری ایرانی از منظر روانشناسی محیطی

محمدرضا پاکدل فرد¹ صبا حسین پور² سالار رحیمی اسکوئی³ سیمین امینی⁴

چکیده :
فضای ورودی یکی از اصلی‌ ترین بخش‌های ابنیه ها است که همواره نقطه شروع رابطه مخاطب با اثر می باشد که علاوه بر کارکرد تردد، کنترل، نظارت و هویت آن مجموعه را نشان می دهد. ورودی در معماری سنتی ایران عنصری شاخص است که به عنوان فضای ارتباطی بین بنا و فضاهای شهری شناخته شده و غالبا معیاری برای تشخیص ارزش و هویت معماری و اجتماعی هر بنا، به خصوص در شهرهای دارای بافت متراکم و پیوسته، مطرح شده است. فضاهای ورودی در معماری سنتی ایران از چنان اهمیتی برخوردار است که می توان بخش مهمی از سیر تحول و تکامل معماری ایرانی را در آن مشاهده کرد. بدین منظور، این پژوهش با هدف بازشناسی ضرورت‌ها، گونه‏‌ها و ویژگی‌های ورودی ها در معماری ایران از منظر روانشناسی محیطی انجام شده است. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی است که با استفاده از شیوه‌های مطالعۀ کتابخانه‌ای انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ورودی ها در دوره‌‏ های مختلف با هدف هویت‌بخشی، خوانایی، دعوت کنندگی، انتقال پیام، حس تعلق خاطر، المانی و نمادین احداث شده است. در این راستا ورودی ها علاوه ‌بر این‌که نقش مهمی در آشنایی با بنای شاخص دارد، با داشتن معیارهای طراحی از جمله استحکام، امنیت، زیبایی، شفافیت و دسترسی راحت، جلوۀ بصری مطلوبی را در خاطر مخاطبان به لحاظ روانی مطرح کرده است. بنابراین، تا حد امکان باید در ساخت ورودی ها به اصول، معیار و کیفیت طراحی از بعد روانی توجه بیشتری شود. زیرا کم ‌توجهی به معیارهای روانی موجب می‌‌شود نه‌‎ تنها فضای ورودی معرف خوبی برای نوع کاربری و عملکرد مکان‌ نباشد، بلکه قابلیت‌ها و خصوصیات لازم برای تبدیل‌شدن به نشانۀ شهری را نداشته باشد و حس تعلق خاطر و امنیت به مکان در ذهن مخاطبان کم ‌رنگ تر شود.
کلمات کلیدی : سلسله مراتب ، روانشناسی محیطی ، عناصر ورودی ، معماری ایرانی ، شفافیت ، محرمیت

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : مهندسی معماری ( کلیه گرایش ها)
محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
آدرس وب سایت کنفرانس : 3icacu.ir
ارسال کننده : سالار رحیمی اسکویی
کد IOI مقاله : XGCA-AZZHHZ
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XGCA-AZZHHZ