مقایسه الگوی محله در شهرسازی ایرانی- اسلامی با الگو های عام اولیه در شهر سازی مدرن از منظر ویژگی ها و مفاهیم ، بررسی موردی محله وقت‌الساعت یزد

سید غلامرضا اسلامی1 احسان فتوحی2

چکیده :
الگوی محله در شهرسازی ایرانی- اسلامی جزو الگوهایی بوده که از نظر اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و کالبدی مورد پذیرش جوامع مختلف تحت نفوذ فرهنگ ایرانی قرار گرفته و به یکی از عناصر با اهمیت شکل دهنده شهر ایرانی اسلامی تبدیل شده است ، از سویی دیگر در شهرسازی مدرن با پیشرفت این علم بخصوص در قرن بیستم الگوهای عام مشابهی برای ساماندهی به بافتهای مسکونی ارائه شده و شهر ها و محلاتی نیز بر اساس این الگوها در کشور های دیگر ساخته شده اند ، در کشور ما نیز البته با ورود خودرو به شهرها الگوی محله برای ساماندهی بافت و محلات موجود دستخوش تغییر شده و الگوی شطرنجی جایگزین آن شده که پاسخگو به نیاز های انسان ایرانی نمی باشد. این مقاله به دنبال آن است که با باز شناخت و فهم دقیق مفاهیم موجود در الگوی محله در شهرسازی ایرانی- اسلامی درغالب بررسی موردی یک محله مشخص و همینطور مقایسه تطبیقی آن با الگوهای مشابه همچون واحد همسایگی در شهرسازی مدرن به سوالات زیر پاسخ دهد1) الگوی محله ایرانی دارای چه ویژگی های کیفی و مفاهیمی بوده که پاسخگو به نیاز ساکنین آن بوده است؟ 2) ویژگی ها و مفاهیم ارائه شده الگوهای عام شهرسازی مدرن چه بوده و چه وجوه شباهت و افتراق با الگوی محله ایرانی دارد . این مقاله در سطح پارادایم دارای رویکرد کیفی به مساله پژوهش بوده و این پژوهش با مرور منابع و اسناد معتبر و متفاوت در الگوهای عام شهرسازی مدرن و همچنین در بخش الگوی محله ایرانی بر اساس مطالعه اسناد و دریافت های پژوهشگر بدون واسطه و در ارتباط با بافت صورت گرفته و در نهایت با روش تحلیل محتوای کیفی به مقایسه تطبیقی این دو تبیین نتایج اقدام شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد مفاهیمی همچون ، رشد کیفی و ارگانیک محله ،سلسله مراتب فضایی و اجتماعی ، مر کزیت معنویت در محله ، عدم وجود اختلاف طبقاتی ، تعاملات اجتماعی و ... از جمله مفاهیم موجود در محله ایرانی بودند که این مقاله بدانها پرداخته است و در نهایت بیان شده که الگوها ی ارائه شده در شهرسازی مدرن دارای ابعاد و ویژگی های کمی بوده و بر خلاف آن الگوی محله ایرانی انعطاف پذیر و کیفی با توانایی پاسخگوی تمامی نیازهای مادی و معنوی انسان ایرانی بوده است.
کلمات کلیدی : محله ایرانی ، هویت ، احساس تعلق ، واحد همسایگی


زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : مهندسی معماری و توسعه پایدار
محل انتشار : چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری
آدرس وب سایت کنفرانس : 4icsau.ir
ارسال کننده : احسان فتوحی
کد IOI مقاله : XYEA-AKBEA
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYEA-AKBEA

مقالات مشابه
  1. تحلیل بافت های فرسوده شهری در راستای احیا و پیشگیری از فرسودگی (مطالعه موردی: محله درب نو گرگان)
  2. بررسی عناصر کالبدی در باغ های تخت ایران ؛ مطالعه موردی باغ تخت قصر قجر و باغ شازده ماهان کرمان
  3. معماري همساز با اقلیم با تاکید بر مجتمع هاي مسکونی
  4. تحلیل و ارزیابی شاخص های پویایی در فضاهای شهری
  5. بررسی تاثیر طبیعت بر تعاملات اجتماعی در میدان های شهری (نمونه های موردی: میدان های شهر تهران)
  6. طراحی خانه تعزیه با رویکرد هویت ایرانی
  7. بررسی عوامل موثر بر ایجاد حس دلبستگی در کودکان بی¬سرپرست نسبت به محل سکونتشان
  8. گمشده اي بنام اصالت و آشنايي بنام روزمرگي
  9. طراحی نمای ساختمان بر اساس الگو معماری ایرانی- اسلامی
  10. طراحی پل فرهنگ با تکیه بر ارتباط بین معماری قدیم و معاصر دزفول
  11. اصول نوزاییِ محورهای اصلی در بافت تاریخی با بهره گیری از نظریه اتصال نمونه موردی: بافت تاریخی گرگان
  12. ارزیابی مولفه های موثر در ایجاد حس تعلق به مکان نمونه موردی شهر اصفهان
  13. طراحی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی و هنری ایران با الگو برداری از عناصر سنتی اقلیمی معماری ایرانی در راستای بهره وری انرژی
  14. بهینه ساز مصرف انرژی با الگوبرداری از عناصر سنتی اقلیمی معماری ایران
  15. بررسی الگوهای فرهنگی و هنری و رهیافتهای هویتی معماری ایرانی-اسلامی در طراحی مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی ایران
سایر مقالات محل انتشار
  1. بهسازی لرزه ای مخازن مرتفع با استفاده از جداساز پایه با در نظر گرفتن اندرکنش سازه و سیال
  2. نقش علوم رفتاری درطراحی ساختمان اداری با رویکرد اثر محیط ساخته شده بر نظام فعالیت
  3. تحلیل و ارزیابی هزینه ها و منافع ایجاد تغییرات در راهها با استفاده از رژیم جاده ای
  4. نگرشی بر رویکردها، الگوها وراهبردهاي بهسازي ونوسازي بافت های فرسوده شهری
  5. معرفی مهار جایگذاری مستقیم با رویکرد استفاده در پایدارسازی خاک ساحل و دریا
  6. شناخت عوامل موثر بر مدیریت شهری در احیای گردشگری با رویکرد توسعه پایدار . مطالعه موردی : شهر مرودشت
  7. چیدمان پویای کاربری¬های شهری با کمک عامل فازی در محیط GIS
  8. مصالح پایدار بنیان
  9. نگاهی نو به سنت و مدرنیته از دیدگاه فرهنگ و هنر شرق و غرب
  10. مقایسه الگوی محله در شهرسازی ایرانی- اسلامی با الگو های عام اولیه در شهر سازی مدرن از منظر ویژگی ها و مفاهیم ، بررسی موردی محله وقت‌الساعت یزد
  11. بررسی تأثیر عوامل تهویه طبیعی و عناصر ویژه معماری در گذشته بر روی بنا و جایگزینی آن با دیگر عناصرحال حاضر در معماری معاصر
  12. نقش نسل نوین شهرهای جدید ایران در تامین مسکن در افق 1404
  13. الگوی معماری پایدار در اقلیم سرد و کوهستانی با نگاهی به مسجد سنگی ترک
  14. بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار کشاورزی (مطالعه موردی دهستان معجزات شهرستان زنجان)
  15. ارزیابی و تحلیل استفاده از عناصر اقلیمی در معماری مساکن با رویکرد مشارکت مدیران و معماران شهری (مطالعه موردی: شهرستان یزد)