اصول نوزاییِ محورهای اصلی در بافت تاریخی با بهره گیری از نظریه اتصال نمونه موردی: بافت تاریخی گرگان

هادی پندار¹

چکیده :
متروک ماندن گذرهای عمومی در بافت های تاریخی از جمله چالش هایی است که بسیاری از مراکز شهری ایران از آن رنج می برند. این مراکز که اغلب به عنوان هسته اولیه پیدایش و توسعه شهر نیز محسوب می شوند، نیازمند راهکارهای ویژه ای جهت نوزایی و احیا می باشند. راهکارهایی که لازم است در راستای حفظ و تقویت هویت های تکرارنشدنی این بافت ها باشند. توسعه مسيرهاي پياده در گذرهاي بين محلات در چنین بافت هایی مي‌تواند جاذبه‌هاي گردشگری و علاقه به حضور در آن را بيشتر نماید. از سوی دیگر احیای الگوی دسترسی میان مراکز، معابر و بناهای عمومی یا ارزشمند نیازمند بررسی و تحلیل الگوی استقرار ساختمان ها و فضاهای باز می باشد. بکارگیری نظریه اتصال در طراحی شهری به منظور سازمان دهي محورهاي اتصال دهنده بخش هاي مختلف بافت مناسب به نظر می رسد. این مطالعه با بهره گیری از نظریه اتصال در طراحی شهری، بدنبال کاربست اصول طراحی شبکه های سبز خطی در سازماندهی محورهای اصلی به عنوان عامل نوزایی در بافت تاریخی گرگان می باشد. ایدۀ محور سبز خطی تحت عنوان محورهای ویژه تاریخی-گردشگری با توانمند نمودن فرصت های نوسازی و حوزه‎های قابل احیاء و اتصال آنها به عناصر تاریخی به صورت سازگار با فرهنگ محلی در عرصه های درونی بافت باعث ارتقاء كيفيت محيط می گردد. روش تحقیق بکار رفته در این پژوهش نمونه موردی می باشد. این مقاله با مرور دو تجربه جهانی در این زمینه فرایند مناسب جهت مداخله در بافت تاریخی گرگان را پیشنهاد می نماید. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد، حفظ اتصال و پيوستگي حركت پياده درون چنین بافت هایی فرصت‌هاي موجود جهت استقرار بناهای میان افزا و یا تبدیل به عرصه های عمومي را آشکار می سازد. برقراری ارتباط روشن و تعریف شده میان ساختمان ها و فضاهای بین ساختمان ها به عنوان حیاط های باقیمانده از مساحت زمین از موضوعات کلیدی مورد توجه در طراحی و توسعه مسیرهای فوق می باشند. این محورها به صورت نواري سبز لابه‌لاي عملكردهاي بافت که می تواند باغ ها و قطعات سبز خصوصي را نیز به عرصه های همگانی پيوند دهد، از یک سو به عنوان سبز راه با خدمات مناسب توانایی جذب پياده را داشته و از سوی دیگر امکان برقراری پیوستگی آن با حوزه های اکولوژیک و طبیعی اطراف را ميسر می سازد. تغییر عرض این مسیر در فرصت های موجود، امکان ایجاد عرصه هایی جهت حضور و مکث را ممکن می سازد که موجب افزایش سرزندگی نیز می گردد. تدقیق چارچوب نظری مناسب جهت مداخله بر اساس ارزش های بافت و الگوی حرکت و دسترسی آن، تعیین محورها و لكه هاي سبز مناسب عمل در محدوده، تعریف شبكه پيوسته اي از فضاي سبز با استفاده از فرصت ها و پوشش گياهي موجود و نهایتا در تدوین یک نظام مديريتي متمركز جهت نگهداری و توسعه این شبکه در آینده بافت از مراحل اصلی مورد عمل در این فرایند می باشند. به طور خلاصه می توان گفت، این ایده بر مبنای سازمان فضایی مرکز گرا شکل نگرفته بلکه به دنبال شبکه گسترده و پیوسته ای از فضاهاست که موجب نوزایی و ارتقاء کیفیت بخش های مختلف بافت تاریخی می گردد.
کلمات کلیدی : بافت تاریخی ، طراحی شهری، تئوری اتصال، محورهای ویژه گردشگری.

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : برنامه ریزی ، مدیریت و طراحی شهری
محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی
آدرس وب سایت کنفرانس : 2cauconf.com
ارسال کننده : هادی پندار
کد IOI مقاله : XYZA-ZZAZG
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/XYZA-ZZAZG